GDYNIA PORT - Home for all Polish Ocean Liners/ Port Macierzysty
PORT'S OVERVIEW
The city of Gdynia is located in Poland's Pomeranian Region (Northern Poland), and is the second largest port city in the entire country. Gdynia is part of a continuous urban area connected with the city of Gdansk, which is Poland's largest port city, and the spa town of Sopot (Tricity metropolitan called Trojmiasto). Gdynia is a relatively new city by Polish standards, earning it's official city rights on February 10, 1926. Prior to that date, and the Polish government's 1920 decision to build a major seaport in the area, Gdynia was a very small fishing village. As a large coastal city, Gdynia is a popular tourist destination. It was the homeport for all Polish ocean liners through the years. A modern & functional the Sea Passenger Terminal at the French Pier was built there in 1933. Currently, Gdynia Port hosts two anchored museum ships, the first being the DAR POMORZA which is a large historic frigate, and the other being the ORP BLYSKAWICA navy destroyer. Both ships offer a unique glimpse into the country's naval history. More Info on Gdynia Port - Satellite Map
OGOLNIE O PORCIE
Port Gdynia: handlowy, wojenny, rybacki i przystan jachtowa, jest portem sztucznym, poniewaz zostal wybudowany przy morskim brzegu, w przeciwienstwie do portów naturalnych, które buduje sie w korytach uchodzacych do morza rzek. Zaliczany jest do najwiekszych i najnowoczesniejszych portów nad Baltykiem. Jest tu 8 basenów portowych, oddzielonych od siebie molami usypanymi z budulca wydobytego z dna zatoki podczas ich budowy. Wzdluz portu ciagna sie dlugie na 2,5 km falochrony, oslabiajace sile naporu fal. Port mozna ogladac z pokladu stateczku zeglugi przybrzeznej. Gdynia byla portem maciezystym dla wszystkich polskich transatlantykow. Nowoczesny i funkcjonalny Dworzec Morski zostal wybudowany przy Nabrzezu Francuskim w 1933r. Obecnie w porcie Gdynia mozna zobaczyc dwa historyczne polskie statki-muzea; fregate DAR POMORZA i niszczyciel BLYSKAWICA z drugiej wojny swiatowej Wiecej o Porcie w Gdyni - Mapa Satelitarna
The city of Gdynia is located in Poland's Pomeranian Region (Northern Poland), and is the second largest port city in the entire country. Gdynia is part of a continuous urban area connected with the city of Gdansk, which is Poland's largest port city, and the spa town of Sopot (Tricity metropolitan called Trojmiasto). Gdynia is a relatively new city by Polish standards, earning it's official city rights on February 10, 1926. Prior to that date, and the Polish government's 1920 decision to build a major seaport in the area, Gdynia was a very small fishing village. As a large coastal city, Gdynia is a popular tourist destination. It was the homeport for all Polish ocean liners through the years. A modern & functional the Sea Passenger Terminal at the French Pier was built there in 1933. Currently, Gdynia Port hosts two anchored museum ships, the first being the DAR POMORZA which is a large historic frigate, and the other being the ORP BLYSKAWICA navy destroyer. Both ships offer a unique glimpse into the country's naval history. More Info on Gdynia Port - Satellite Map
OGOLNIE O PORCIE
Port Gdynia: handlowy, wojenny, rybacki i przystan jachtowa, jest portem sztucznym, poniewaz zostal wybudowany przy morskim brzegu, w przeciwienstwie do portów naturalnych, które buduje sie w korytach uchodzacych do morza rzek. Zaliczany jest do najwiekszych i najnowoczesniejszych portów nad Baltykiem. Jest tu 8 basenów portowych, oddzielonych od siebie molami usypanymi z budulca wydobytego z dna zatoki podczas ich budowy. Wzdluz portu ciagna sie dlugie na 2,5 km falochrony, oslabiajace sile naporu fal. Port mozna ogladac z pokladu stateczku zeglugi przybrzeznej. Gdynia byla portem maciezystym dla wszystkich polskich transatlantykow. Nowoczesny i funkcjonalny Dworzec Morski zostal wybudowany przy Nabrzezu Francuskim w 1933r. Obecnie w porcie Gdynia mozna zobaczyc dwa historyczne polskie statki-muzea; fregate DAR POMORZA i niszczyciel BLYSKAWICA z drugiej wojny swiatowej Wiecej o Porcie w Gdyni - Mapa Satelitarna
Gdynia Port: Number 1 - The Passenger Terminal at the French Pier. Number 2 - The Kosciuszko Boulvar-Pier, 2007
Port w Gdyni: Nr 1 - Dworzec Morski przy Nabrzezu Francuskim. Nr 2 - Skwer Kosciuszki-Promenada Spacerowa, 2007
Port w Gdyni: Nr 1 - Dworzec Morski przy Nabrzezu Francuskim. Nr 2 - Skwer Kosciuszki-Promenada Spacerowa, 2007
BUDOWA PORTU GDYNIA
W listopadzie 1920 r. Rada Ministrów ówczesnego rzadu RP uchwalia pierwszy kredyt na budowe portu. Rozpoczeto przygotowania, poswiecajac teren, aby zly los i niemieckie sabotaze nie zaszkodziy powstajcemu obiektowi. Poprowadzono pierwszy tor kolejowy ze stacji az nad samo morze, aby ulatwil transport drewna, kamieni i ziemi. Z calej Polski, dotknietej bezrobociem, przybywali ochotnicy do budowy portu. Realizacji planu towarzyszyl autentyczny entuzjazm Polaków, którzy po odzyskaniu niepodleglosci spragnieni byli sukcesu i rozwoju gospodarczego. Port gdynski mial przyczynic sie do podniesienia prestizu kraju. W 1922 r., po zacietych i dlugotrwalych dyskusjach, sejm RP uchwalil ustawe o jego budowie. W dniu 29 kwietnia 1923 r. wmurowano kamien wgielny pod budowe portu marynarki wojennej. Rok póniej, w czerwcu, w uroczystym otwarciu tymczasowego portu w Gdyni, uczestniczyli dostojnicy panstwowi w osobach prezydenta Stanislawa Wojciechowskiego i premiera generala Wladyslawa Sikorskiego, a take okoliczna ludnosc z Gdyni, Gdanska i Sopotu.
Projektantem portu by inynier Tadeusz Wenda, a wielkiego poparcia udzielal calemu przedsiewzieciu Eugeniusz Kwiatkowski ówczesny minister przemyslu i handlu. Pierwszy statek oceaniczny, który przybil do drewnianego mola portu, aby zabrac polskich emigrantów, nazywal sie "Kentucky" i plywal pod francuska bandera. Do wybuchu wojny port rozbudowywal sie i nabieral znaczenia: w 1933 r. wielkoci przeladunków przescignely Gdansk, a w nastepnym ogloszono go najwiekszym portem na Baltyku. W 1924 r. obsluzyl 29 statków, a w 1938 az 649. Cztery lata przed wybuchem wojny Gdynia przejala role portu tranzytowego dla panstw naddunajskich, co wiazalo sie ze zwiekszeniem obrotów i ze wzrostem prestizu. Pod koniec ostatniej wojny wycofujace sie z Gdyni zalogi niemieckie zatarasowaly wejscia do basenów wrakami pancerników i zaminowaly przybrzezne wody.
A video footage taken from a ship while entering Gdynia-Port, 2016...
The historic Passenger Sea Terminal with the attached "Transit-Custom Warehouse" (all under long white "waves like" roof) can be seen in the background. This is the "French Pier" where all Polish ocean liners used to dock. Currently, this large building has been converted into Museum of Polish Emigration. However, all cruise ships that visit Gdynia still dock at the same spot. Video by GRZEGORZ DYMON, 2016 (Edited Version)
Fragment filmu video ukazujacy wejscie do gdynskiego portu z pokladu statku...
Widoczny portowy falochron z latarnia sygnalizacyjna przy tzw. "portowej bramie"... W oddali pojawia sie dlugi budynek z bialym falistym dachem. Jest to dawny Magazyn Tranzytowy z przyleglym do niego budynkiem Dworca Morskiego. To przy tym budynku, zlokalizowanym na Nabrzezu Francuskim cumowaly wszystkie Polskie Transatlantyki. Po dlugich latach zaniedbania, obecnie budynek Dworca Morskiego z Magazynem Tranzytowym jest wyremontowany i przeksztalcony w Muzeum Emigracji - nadal cumuja przy nim odwiedzajace Gdynie statki pasazerskie-wycieczkowce. Film autorstwa GRZEGORZA DYMONA, 2016 (Wersja Edytowana z Oryginalu)
The historic Passenger Sea Terminal with the attached "Transit-Custom Warehouse" (all under long white "waves like" roof) can be seen in the background. This is the "French Pier" where all Polish ocean liners used to dock. Currently, this large building has been converted into Museum of Polish Emigration. However, all cruise ships that visit Gdynia still dock at the same spot. Video by GRZEGORZ DYMON, 2016 (Edited Version)
Fragment filmu video ukazujacy wejscie do gdynskiego portu z pokladu statku...
Widoczny portowy falochron z latarnia sygnalizacyjna przy tzw. "portowej bramie"... W oddali pojawia sie dlugi budynek z bialym falistym dachem. Jest to dawny Magazyn Tranzytowy z przyleglym do niego budynkiem Dworca Morskiego. To przy tym budynku, zlokalizowanym na Nabrzezu Francuskim cumowaly wszystkie Polskie Transatlantyki. Po dlugich latach zaniedbania, obecnie budynek Dworca Morskiego z Magazynem Tranzytowym jest wyremontowany i przeksztalcony w Muzeum Emigracji - nadal cumuja przy nim odwiedzajace Gdynie statki pasazerskie-wycieczkowce. Film autorstwa GRZEGORZA DYMONA, 2016 (Wersja Edytowana z Oryginalu)
The Gdynia Sea Passenger Terminal in modernist painting from mid 30's
Dworzec Morski w Gdyni w modernistycznej grafice artystycznej z polowy lat '30
Dworzec Morski w Gdyni w modernistycznej grafice artystycznej z polowy lat '30
DWORZEC MORSKI W GDYNI - The Sea Passenger Terminal in Gdynia
ROK BUDOWY/ BUILT: 1933
ARCHITEKT/ ARCHITECT: Dyckerhoff & Widmann
WYKONAWCA/ CONSTRUCTION FIRM: Firma Budowlana Skąpski, Wolski, Wiśniewski.
ADRES/ ADDRESS: Gdynia, ul. Polska 1 – Nabrzeze Francuskie
Dworzec Morski - Ogolna Charakterystyka Budynku
Fasada dworca, wykonana w stylu modernistycznym, została ozdobiona przez dwie płaskorzeźby orłów polskich. Obiekt został oddany do użytku w dniu 8 grudnia 1933 roku. Główna hala budynku została przykryta czworokątną cienkościenną kopuła żelbetonową, zwieńczoną świetlikiem w kształcie ostrosłupa. Wewnątrz dworca, na glownej scianie przy reprezentacyjnych schodach znajdowały się tablice poświęcone marszałkowi Piłsudskiemu i prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu oraz dwie tablice pamiątkowe poświęcone historii budowy portu i jego budowniczych ufundowane przez gdyńskie sfery gospodarcze.
Dworzec o powierzchni 2,5 tys. m2 wyposażony był we wszelkie urządzenia potrzebne do przyjmowania i odprawy pasażerów, poczty i bagażów, obsługi celnej i paszportowej. Do dworca przylega Magazyn Tranzytowy (projekt arch. Wacław Tomaszewski) o powierzchni 5200 m², którego użytkownikami w czasach przedwojennych były firmy "Aukcje Owocowe" oraz "Warta. Towarzystwo Ekspedycyjne". Znajdujący się przy Nab. Francuskim u wejścia głównego do portu gdyńskiego dworzec pełnił rolę bazy pasażerskiej floty transatlantyckiej "G-A-L (obsługującej linie nowojorską i południowoamerykańską). Dworzec Morski posiadał również bocznicę kolejową z torami znajdującymi się po obu stronach budynku przeznaczoną dla ruchu emigranckiego i magazyny tranzytowe.
The Passenger Terminal in Gdynia, two years after the construction was completed - below Diagrams of this building, 1935
Dworzec Morski w Gdyni, dwa lata po ukonczeniu budowy - ponizej Szkice Budynku tego,1935
Dworzec Morski w Gdyni, dwa lata po ukonczeniu budowy - ponizej Szkice Budynku tego,1935
Dworzec Morski – Rozmieszczenie Pomieszczen
Budynek Dworca był nie tylko funkcjonalny – od początku zadbano, aby wpisywał się on w modernistyczną zabudowę miasta i aby byl symbolem polskosci... Glowna fasadę ozdobiły dwie duze płaskorzeźby polskich orłów. Dach stanowila charakterystyczna czworokątna kopuła zwieńczona świetlikiem zapewniającym oświetlenie Głównego Holu wokół ktorego wzniesiono kolejne dwa piętra w formie otaczajacej antresolii.
Poziom 1:
Glowny Hol... Znajdowalo sie tu glowne wyjście prowadzace na miasto. Po obu stronach Holu byly takze dwa mniejsze wyjscia, bezposrednio na rampy kolejowe. Patrząc od glownego wejścia, na wprost znajdowały się szerokie, reprezentacyjne schody na ktorych tradycyjnie witano wszystkich pasazerow i gosci... Po lewej stronie mieściła się Placówka Pocztowa, a po prawej Punkt Odbioru Bagażu z kolei. Tutaj panował zawsze największy ruch – wielu pasażerów bowiem przyjeżdżało na Dworzec Morski koleją. Po odebraniu walizek, pasażer mógł nadać wiadomość o swoim przybyciu, udać się na miasto lub na wyższym piętrze dopełnić formalności związanych z zaokrętowaniem na statek.
Poziom 2:
Punkt Obslugi Celnej – znajdowal sie on po lewej stronie – wciąż patrząc od strony głównego wyjscia. Byl to prawdopodobnie najważniejszy urząd w budynku Dworca. Z kolei po prawej stronie nadawano bagaż – w zależności od kierunku podróży na statek lub na pociąg. Na pietrze tym znajdował się takze Inspektorat Emigracyjny.
Poziom 3:
Dwie Sale Restauracyjne, gdzie można było odpocząć, posilić się i we względnym spokoju poczekać do czasu swojego wyjazdu lub przyjazdu kogoś bliskiego. Z duzej antresolii/ galerii można było obserwować Glowny Hol gmachu znajdujacy sie ponizej. Na poziomie trzecim, po prawej stronie mialy takze swoją siedzibę służby pilnujące porządku i bezpieczeństwa. Część pomieszczeń zajmowały rezerwy policji, w innych rezydowała brygada śledcza do spraw przemytu. Prawdopodobnie mialy tam takze swoje biura służby wywiadu oraz kontrwywiadu. W budynku byly trzy pojedyncze cele dla osób zatrzymanych... Na kazdym poziomie byly toalety - w jednym rogu budynku te przeznaczone dla kobiet, w drugim dla mężczyzn. Istotna czescia Dworca Morskiego byl specialny Szpital w polozonych niedaleko portu, Babich Dolach. Kierowano do niego chorych i podejrzanych o rozne infekcje podroznych przybywajacych do Gdyni. Sprawana komunikację między statkami a Dworcem i Szpitalem zapewniała łódź „Samarytanka” – pierwsza w pełni zaprojektowana i wykonana w lokalnej stoczni.
Budynek Dworca był nie tylko funkcjonalny – od początku zadbano, aby wpisywał się on w modernistyczną zabudowę miasta i aby byl symbolem polskosci... Glowna fasadę ozdobiły dwie duze płaskorzeźby polskich orłów. Dach stanowila charakterystyczna czworokątna kopuła zwieńczona świetlikiem zapewniającym oświetlenie Głównego Holu wokół ktorego wzniesiono kolejne dwa piętra w formie otaczajacej antresolii.
Poziom 1:
Glowny Hol... Znajdowalo sie tu glowne wyjście prowadzace na miasto. Po obu stronach Holu byly takze dwa mniejsze wyjscia, bezposrednio na rampy kolejowe. Patrząc od glownego wejścia, na wprost znajdowały się szerokie, reprezentacyjne schody na ktorych tradycyjnie witano wszystkich pasazerow i gosci... Po lewej stronie mieściła się Placówka Pocztowa, a po prawej Punkt Odbioru Bagażu z kolei. Tutaj panował zawsze największy ruch – wielu pasażerów bowiem przyjeżdżało na Dworzec Morski koleją. Po odebraniu walizek, pasażer mógł nadać wiadomość o swoim przybyciu, udać się na miasto lub na wyższym piętrze dopełnić formalności związanych z zaokrętowaniem na statek.
Poziom 2:
Punkt Obslugi Celnej – znajdowal sie on po lewej stronie – wciąż patrząc od strony głównego wyjscia. Byl to prawdopodobnie najważniejszy urząd w budynku Dworca. Z kolei po prawej stronie nadawano bagaż – w zależności od kierunku podróży na statek lub na pociąg. Na pietrze tym znajdował się takze Inspektorat Emigracyjny.
Poziom 3:
Dwie Sale Restauracyjne, gdzie można było odpocząć, posilić się i we względnym spokoju poczekać do czasu swojego wyjazdu lub przyjazdu kogoś bliskiego. Z duzej antresolii/ galerii można było obserwować Glowny Hol gmachu znajdujacy sie ponizej. Na poziomie trzecim, po prawej stronie mialy takze swoją siedzibę służby pilnujące porządku i bezpieczeństwa. Część pomieszczeń zajmowały rezerwy policji, w innych rezydowała brygada śledcza do spraw przemytu. Prawdopodobnie mialy tam takze swoje biura służby wywiadu oraz kontrwywiadu. W budynku byly trzy pojedyncze cele dla osób zatrzymanych... Na kazdym poziomie byly toalety - w jednym rogu budynku te przeznaczone dla kobiet, w drugim dla mężczyzn. Istotna czescia Dworca Morskiego byl specialny Szpital w polozonych niedaleko portu, Babich Dolach. Kierowano do niego chorych i podejrzanych o rozne infekcje podroznych przybywajacych do Gdyni. Sprawana komunikację między statkami a Dworcem i Szpitalem zapewniała łódź „Samarytanka” – pierwsza w pełni zaprojektowana i wykonana w lokalnej stoczni.
Dworzec Morski – Okres Prosperity, lata ‘30
W latach 1934-39 przez Dworzec Morski przewijały się setki, a nierzadko tysiące ludzi dziennie. Był on przystanią dla siedmiu statków polskiej żeglugi pasażerskiej, ktorych stałe trasy obejmowały porty Europy, Indii oraz obie Ameryki...
Jednak życie Dworca nie kończyło się na obsłudze i kontroli pasażerów. Piękny i przestronny budynek mieścił także parafię portową „Stella Maris”. Po kilku miesiącach od otwarcia, Dworzec stał się ważną i integralną częścią kulturalnego krwiobiegu Gdyni. To tutaj mieszkańcy urządzali zabawy, w nim odbywały się zjazdy najróżniejszych organizacji i stowarzyszeń. Były tu i wiece wyborcze, i zawody sportowe, nigdy też nie brakowało widowisk artystycznych. Słynne były zwłaszcza bale sylwestrowe, na których spotykały się elity miasta.
Dworzec Morski – Okres II Wojny Swiatowej i pozniej
Rozkwit Dworca Morskiego brutalnie przerwał wybuch II Wojny Swiatowej (1939-45). Okupanci niemieccy przystosowali dworzec do funkcji biurowych, została zmieniona architektura. Zaraz po wybuchu wojny, 14 września 1939 z fasady Dworca strącone zostały symbole narodowe - płaskorzeźby orłów, a takze pamiątkowe-patriotyczne tablice wewnatrz budynku. Pozniej, w trakcie jednego z alianckich bombardowań portu, 9 pazdziernika, 1943 została zniszczona część hali pasażerskiej – polnocno zachodni narożnik i cala ściana drugiego pietra od strony Nabrzeża Francuskiego. Szkody zostały prowizorycznie naprawione, ale budynek nie odzyskał dawnego wyglądu, az do gruntownej renowacji w 2013. Ciekawym jest fakt, ze przez dlugi czas w okresie wojny, władze niemieckie nie chcąc przyznać się do poniesionych strat, retuszowały kolportowane zdjęcia zniszczonego budynku Dworca.
Zakończenie II Wojny Swiatowej nie przyniosło Dworcowi Morskiemu tylu zmian, ilu życzyliby mu jego zwolennicy. Nowe komunistyczne władze ulokowały w nim Kapitanat Portu i Urząd Pocztowo-Telegraficzny. Ruch pasazerski odrodzil sie jedynie w znikomej skali. Budynek był milczącym świadkiem wszechwladnego terroru stalinowskiego. Służby bezpieczeństwa, glownie z przyczyn politycznych blokowały ruch pasażerski...
Historia Dworca Morskiego była zawsze ściśle związana z historią kraju. I tutaj więc musiała zawitać odwilż polityczna w drugiej połowie lat pięćdziesiątych. W 1957 roku, po smierci sowieckiego dyktatora Jozefa Stalina i zmianach w polskich wladzach partyjno-panstwowych, budynek czesciowo odzyskał dawną funkcję, ale nie dawną pozycję. Chociaż transatlantyk MS BATORY nadal wychodził z gdyńskiego portu i płynął do Ameryki, Polacy mieli bardzo ograniczone możliwości korzystania z rejsów, zarowno ze wzgledow politycznych jak i finansowych – bilet na transatlantycki rejs “Batorym” byl rownowartoscia dwoch lub trzech rocznych pensji przecietnego Polaka (!!!). Poza tym, w okresie tym obserwowano juz trend slabnacego zainteresowania podrozami morskimi na korzysc lotnictwa pasazerskiego.
Powoli wiec, Dworzec Morski stawal sie bardziej biurowcem niz dworcem... Zasiedlaly go kolejne instytucje i urzędy. Oprócz Poczty, Urzędu Celnego, Wydziału Usług Żeglugowych, Zarządu Portu Gdynia mieściły się tu takze ekspedycja PKP, biura firmy C. Hartwig i Morskiej Agencji w Gdyni. Ostateczne zamkniecie Dworca Morskiego jako Przystani Pasazerskiej Zeglugi Oceanicznej, nastapilo w 1988 roku po odejsciu ze sluzby ostatniego polskiego transatlantyka TSS STEFAN BATORY. Glowny budynek Dworca, zostal jedynie biurowcem, a Magazyn Tranzytowy stał się zwykłym magazynem. Dworzec podzielił los innych tego typu obiektów na całym świecie. Ich rolę przejęły lotniska. W kwietniu 1990 budynek został wpisany do rejestru zabytków, a nieco później taki sam status uzyskaly także przyległe budynki portowe...
M/S BATORY is docking at the Passenger Terminal in Gdynia - Movie Clip "Guests are coming",1962
M/S BATORY cumuje przy Dworcu Morskim w Gdyni - Fragmenty filmu "Jada Goscie Jada",1962
M/S BATORY cumuje przy Dworcu Morskim w Gdyni - Fragmenty filmu "Jada Goscie Jada",1962
W czerwcu 2015, po 5 latach przygotowan i gruntownej renowacji budynek Dworca Morskiego odzyskal dawny wyglad wzbogacony o nowoczesne architektoniczne akcenty i zostalo otworzone w nim Muzeum Polskiej Emigracji. Wiecej informacji na ten temat ponizej...
W czerwcu 2015, po 5 latach przygotowan i gruntownej renowacji budynek Dworca Morskiego odzyskal dawny wyglad wzbogacony o nowoczesne architektoniczne akcenty i zostalo otworzone w nim Muzeum Polskiej Emigracji. Wiecej informacji na ten temat ponizej...
The former Passenger Terminal in Gdynia - currently the Museum of Polish Emigration, 2015
Dawny Dworzec Morski - obecnie siedziba Muzeum Emigracji, 2015
Dawny Dworzec Morski - obecnie siedziba Muzeum Emigracji, 2015
The bronze-model of legendary Polish ocean liner M/S BATORY placed in 2017 in the front of the stone-monument dedicated to
"People of the Sea" near the Museum of Emigration - the former Sea Passenger Terminal in Gdynia, Poland
Wykonany z brazu model transatlantyka M/S BATORY ustawiony w 2017 roku przy kamiennym pomniku "Ludziom Morza",
przed wejsciem do Muzeum Emigracji zlokalizowanym w budynku dawnego Dworca Morskiego w Gdyni
"People of the Sea" near the Museum of Emigration - the former Sea Passenger Terminal in Gdynia, Poland
Wykonany z brazu model transatlantyka M/S BATORY ustawiony w 2017 roku przy kamiennym pomniku "Ludziom Morza",
przed wejsciem do Muzeum Emigracji zlokalizowanym w budynku dawnego Dworca Morskiego w Gdyni
GDYNIA - The Museum of Polish Emigration/ Muzeum Polskiej Emigracji
The interactive Museum of Polish Emigration in Gdynia, Poland opened in June 2015
The historic Sea Passenger Terminal at the French Pier in Gdynia Port became the site of the Museum of Polish Emigration in June 2015. The modern, interactive exhibit is dedicated to the millions of Polish emigrants who left the homeland seeking a better life for themselves and their families an abroad through the years. It's a national initiative to capture and document the important part of Polish history.
The museum is located inside the former main building of the Sea Passenger Terminal and the Custom-Baggage Warehouse. The center piece of the museum is a huge model of the ocean liner MS BATORY, built in scale of 1:10 with use of real steel. The cabins of different Polish ocean liners show in what conditions people did their travel in the past. The museum is also a research center to gather information and explore history of the Polish emigration. Its estimated that currently around 20 millions of people with Polish roots live abroad. Below you can watch the Video Clip regarding the construction of the Museum...
W Gdyni powstalo Muzeum Polskiej Emigracji, otwarte w czerwcu 2015
W symbolicznym miejscu, na Nabrzezu Francuskim Portu Gdynia, przy tablicy upamietniajacej ostatnie chwile na ziemi polskiej i emigracyjna podroz Witolda Gombrowicza na transatlantyku Chrobry do Argentyny w 1938 r. powstalo Muzeum Emigracji. Siedziba Muzeum Emigracji jest obiekt, na ktory skladaja sie dawny Dworzec Morski oraz pierwsza kondygnacja sasiadujacego z nim Magazynu Celnego. W Muzeum, w nowoczesny sposob pokazane sa losy rozsianych po swiecie Polakow i 200 lat historii polskiej emigracji. Ideą przewodnia jest pokazanie roznych nurtow emigracji, przekroju spolecznego z poszczegolnych okresow.
Muzeum jest multimedialna przestrzenia z niezwyklymi eksponatami. Najwiekszym eksponatem muzeum jest model transatlantyka MS BATORY, zbudowany ze stali w skali 1:10. Zrekonstruowane zostaly kajuty polskich transatlantykow, by pokazac w jakich warunkach, podrozowali polscy emigranci. W muzeum znajduja sie rowniez liczne eksponaty swiadczace o dokonaniach polskiej emigracji. Historyk prof. Marek Drozdowski, badacz losow wielu polskich emigrantow podkresla, ze takie muzeum jest niezwykle potrzebne jako dowod na wklad w rozwoj kultury Polakow rozsianych po swiecie. Placowka prowadzi rowniez działalnosc naukową, badawcza i edukacyjna, dokumentujac historie emigracji i losy Polakow, ktorzy czesto opuscili ojczyzne na zawsze.
Wedlug szacunkow Stowarzyszenia Wspolnoty Polskiej, za granica Polski mieszka nawet do 20 milionow osob o polskich korzeniach. Muzeum Emigracji zostalo otwarte w czerwcu 2015 roku i kosztowalo okolo 20 milionow zlotych. Idee jego stworzenia poparli miedzy innymi artysci: Andrzej Seweryn, Małgorzata Szejnert i Paweł Huelle. Seweryn, ktory od 30 lat mieszka za granica podkresla, ze Muzeum Emigracji jest konieczne, by przypominac i ksztalcic. Aktor dodal, że emigracja jest bogactwem naszego kraju i nalezy czerpac z jej dorobku. Honorowy patronat nad projektem powstania Muzeum Emigracji w Gdyni sprawowal marszalek Senatu Bogdan Borusewicz. Ponizej zobaczyc mozna Promocyjne Video dotyczace budowy Muzeum...
The massive steel-model of MS BATORY (scale 1:10) as a center piece of the newly opened Museum of Polish Emigration at the former Sea Passenger Terminal in Gdynia Port. The model is still under construction...
Ogromny stalowy model MS BATORY (skala 1:10) jako glowny eksponat nowo otwartego Muzeum Emigracji w dawnym budynku Dworca Morskiego w Gdyni. Prace wykonczeniowe nad modelem sa wciaz kontynuowane...
Ogromny stalowy model MS BATORY (skala 1:10) jako glowny eksponat nowo otwartego Muzeum Emigracji w dawnym budynku Dworca Morskiego w Gdyni. Prace wykonczeniowe nad modelem sa wciaz kontynuowane...
The Polish TV archival report regarding the construction of the Museum of Polish Emigration in Gdynia, 2013
Archiwalny reportaz Telewizji Polskiej z placu budowy Muzeum Emigracji w Gdyni, 2013
Archiwalny reportaz Telewizji Polskiej z placu budowy Muzeum Emigracji w Gdyni, 2013
The Polish documentary film dedicated to the M/S BATORY and her Passengers-Emigrants sailing back from America to Poland in 1966.
Many sequences showing the Sea Passenger Terminal in home port Gdynia...
Film dokumentalny o M/S BATORY i jego Pasazerach-Emigrantach powracajacych z Ameryki do Polski w 1966 roku.
Wiele interesujacych scen z Dworca Morskiego w Gdyni...
Many sequences showing the Sea Passenger Terminal in home port Gdynia...
Film dokumentalny o M/S BATORY i jego Pasazerach-Emigrantach powracajacych z Ameryki do Polski w 1966 roku.
Wiele interesujacych scen z Dworca Morskiego w Gdyni...
GDYNIA - The Polish Ocean Lines' Head-Office Building/ Budynek PLO, 1936
The Polish Ocean Lines Head-Office Building in Gdynia (10 Lutego Street number 24) was originally built in 1935-36 for the Social Insurance Company “ZUS” to the design of Roman Piotrowski. It became the Head-Office of the Polish Ocean Lines in 1951. The building is one of the symbols of Gdynia modernistic architecture of the 1930’s. What makes it outstanding and special is the combination of various shapes and heights with the well-exposed rounded parts. It has typical modernistic features and characteristic like simple forms and plain facades, with large-glazed horizontal areas of windows.
The ground floor facades are lined with dark granite, contrasting with the light-coloured sandstone slabs in upper storeys. As a result the building seems to look very light and kind of suspended over the street (floating like an ocean liner). The rounded corners and the bow or aft shaped residential turret with its curved windows relate to the marine design, that is particularly special and appropriate for the building of the sea port-town… The modernistic “marine design” influences can be easily found in many other buildings in Gdynia. Below there are few photographs with some examples of that modernistic “marine” architecture... More on the Modernism in Gdynia
Budynek Polskich Lini Oceanicznych w Gdyni (ul.10 Lutego, numer 24) zostal zaprojektowany przez Romana Piotrowskiego i wybudowany w latach 1935-36 dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych “ZUS”. Budynek stal sie siedziba PLO dopiero w 1951 roku, ale juz od poczatku swego istnienia uznawany byl, jako jeden z najbardziej znanych symboli modernistycznej architektury Gdyni. Posiada on charkterystyczne cechy Modernizmu – prosta, gladka fasade, funkcjonalnosc, polaczenie bryl o roznych ksztaltach i wysokosciach, duża powierzchnie okien, jasne i polyskujace elementy elewacji.
Fasada na poziomie parteru wykonana została z czarnego granitu, wyraznie kontrastując z płytami jasnego piaskowca zastosowanymi na wyższych kondygnacjach. Dzieki temu budynek wydaje sie bardzo lekkim, jakby “odcinajacym i unoszacym” sie nad ulica (plynacym jak transtlantyk). Zaokrąglenia ścian budynku w ksztalcie rufy, dziobu czy wiezyczki obserwacyjnej nawiązują do architektury okrętowej, co jest niezwykle ciekawe i na miejscu dla biurowca w miescie portowym… W Gdyni sa rowniez inne modernistyczne budynki z ciekawymi akcentami architektury okretowej. Zaokraglone fasady, wieżyczki, male zadaszenia, dlugie “pasy okien” i waskie, antresolowe balkony kojarzą się z przejsciami na pokladzie statku i stanowiskami nawigacyjnymi. Ponizej znajduje sie kilka fotografii z przykladami gdynskiego “marynistyczno-okretowego” modernizmu... Wiecej na temat Modernizmu w Gdyni
The ground floor facades are lined with dark granite, contrasting with the light-coloured sandstone slabs in upper storeys. As a result the building seems to look very light and kind of suspended over the street (floating like an ocean liner). The rounded corners and the bow or aft shaped residential turret with its curved windows relate to the marine design, that is particularly special and appropriate for the building of the sea port-town… The modernistic “marine design” influences can be easily found in many other buildings in Gdynia. Below there are few photographs with some examples of that modernistic “marine” architecture... More on the Modernism in Gdynia
Budynek Polskich Lini Oceanicznych w Gdyni (ul.10 Lutego, numer 24) zostal zaprojektowany przez Romana Piotrowskiego i wybudowany w latach 1935-36 dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych “ZUS”. Budynek stal sie siedziba PLO dopiero w 1951 roku, ale juz od poczatku swego istnienia uznawany byl, jako jeden z najbardziej znanych symboli modernistycznej architektury Gdyni. Posiada on charkterystyczne cechy Modernizmu – prosta, gladka fasade, funkcjonalnosc, polaczenie bryl o roznych ksztaltach i wysokosciach, duża powierzchnie okien, jasne i polyskujace elementy elewacji.
Fasada na poziomie parteru wykonana została z czarnego granitu, wyraznie kontrastując z płytami jasnego piaskowca zastosowanymi na wyższych kondygnacjach. Dzieki temu budynek wydaje sie bardzo lekkim, jakby “odcinajacym i unoszacym” sie nad ulica (plynacym jak transtlantyk). Zaokrąglenia ścian budynku w ksztalcie rufy, dziobu czy wiezyczki obserwacyjnej nawiązują do architektury okrętowej, co jest niezwykle ciekawe i na miejscu dla biurowca w miescie portowym… W Gdyni sa rowniez inne modernistyczne budynki z ciekawymi akcentami architektury okretowej. Zaokraglone fasady, wieżyczki, male zadaszenia, dlugie “pasy okien” i waskie, antresolowe balkony kojarzą się z przejsciami na pokladzie statku i stanowiskami nawigacyjnymi. Ponizej znajduje sie kilka fotografii z przykladami gdynskiego “marynistyczno-okretowego” modernizmu... Wiecej na temat Modernizmu w Gdyni
GDYNIA - Troche wiecej historii...
WSTYDLIWA KARTA W NASZEJ MORSKIEJ HISTORII
Wiadomosci Gdynskie Miesiecznik - sierpien 2000, Michal Sikora
Kiedy przy róznych okazjach mówimy o naszym Baltyku i jego sprawach, wspominamy zwykle zaslubiny Polski z morzem, myslimy o budowie miasta i portu w Gdyni, wymieniamy jednym tchem nazwiska projektantów i budowniczych inzynierów Tadeusza Wendy i Eugeniusza Kwiatkowskiego. Wspominamy równie bohaterska obrone Wybrzeza z jej dowódca pulk. Dabkiem, wspominamy Gdyskich Kosynierów i zawziete walki w obronie Westerplatte, Oksywia i Helu.
Z czasów powojennych, mówimy o odbudowie i rozbudowie Gdanska, Szczecina i Gdyni. Wspominamy nasze dalekomorskie rybolówstwo, unowoczesnienie portów i utworzenie przemyslu stoczniowego. Zaraz nastepna klatka na filmie naszych morskich wspomnien sa krwawe wydarzenia Grudnia '70 na Wybrzezu i niczym ich kontynuacja Sierpien '80, stan wojenny... i to tyle. Z wiekszosci tych wydarzen jestesmy dumni. Podsycaja one nasze poczucie patriotyzmu i dodaja naszej wspólczesnej historii patosu. Tymczasem malo kto pamieta, bo zyjacych swiadków tych zdarzen pozostalo juz bardzo niewielu, ze mamy w naszej morskiej historii równie pare niechlubnych kart - na szczescie niewiele, którymi szczycic sie nie sposób.
Jedno z takich zdarzen, o którym szerzej opowiem pozniej, zawsze przychodzi mi na mysl, gdy slysze lub czytam o przeludnieniu naszej wsi, o bezrobociu na wsi i w malych miasteczkach, o koniecznosci restrukturyzacji rolnictwa i o naszym wejsciu do Unii Europejskiej z wszystkimi tego konsekwencjami. Przypominaja mi sie wtedy czytane w mlodosci lektury opisujace niedole polskich chlopów emigrujacych za chlebem w zamorskie strony jeszcze w ubieglym stuleciu i przypomina mi sie opowiadana przez moja matke opowiesc o podobnej emigracji, która widziala jako mieszkanka ówczesnej Gdyni, z poczatkiem lat dwudziestych juz XX stulecia.Gdy juz jako dorosly czlowiek zaczalem szperac w nielicznych relacjach, wspomnieniach, zapiskach i wizytowac istniejce po dzis dzien materialne dowody tych wydarzen pojawil mi sie obraz tamtych lat i to co bylo tylko niewyraznym wspomnieniem opowiedzianej przez matke historii, teraz nabralo realnych ksztaltów. Oto jak wyglda ich zarys...
Przed stu laty i wczesniej, emigrowano glównie przez porty niemieckie i holenderskie. Przez Hamburg glównie wiodly polskie drogi za ocean do Kanady, USA i Brazylii. Mieszkancy zaboru austriackiego mogli emigrowac przez porty jugoslowiaskie, nalezce w owym czasie do monarchii austro-wgierskiej. Po roku 1918 Polska Emigracja (polska - czytaj chlopska) trwala niestety nadal. Eksport nadwyzek sily roboczej odbywal sie odtad przez port Wolnego Miasta Gdansk. Tak byo do poczatku 1923 roku. W tym czasie, w rybackiej wiosce Gdynia, liczacej wtedy okolo 1000 mieszkanców zakonczono budowe drewnianego mola. Byla to pierwsza, prowizoryczna przystan portowa sluzaca nielicznym okretom marynarki wojennej i lodziom rybackim. Molo to wyswiecone w dniu 29 kwietnia 1923 roku, moglo obslugiwac poza tym jeden - dwa statki pelnomorskie. Wynikalo to z tego, ze molo dlugie na 550 metrów, daleko wchodzilo w glab zatoki, gdzie gleboka woda umozliwiala plywanie nawet oceanicznym statkom.
W sierpniu 1923 roku duza grupa chlopskich rodzin: mezczyzn, kobiet i dzieci, a nawet niemowlat, lacznie okolo 1800 osób znalaza sie w Gdansku. Ludzie ci zamierzali wyemigrowac do Francji. Byli to glównie chlopi z Wielkopolski. Na piersiach wielu z nich widnialy powstancze odznaczenia... Mieli plynac statkiem "Kentucky" do portu Hawre. Statkiem tym uprzednio wozono konie. Statek nie byl wystarczajaco wyczyszczony, wydezynfekowany i nie nadawal sie do transportu osób. Takie bylo stanowisko portowych wladz sanitarnych gdanskiego portu.
Wtedy polscy organizatorzy emigracji przetransportowali ludzi do pobliskiej Gdyni, dokad równiez przeplynal S/S KENTUCKY. Gdynia nie byla przygotowana na tak licznych gosci. Brak bylo noclegów, zywnosci, a nawet niezbednych warunków sanitarnych. Miejscowa ludnosc w miare swoich mozliwoci pospieszyla z pomoca setkom kobiet i dzieci. Pospiesznie równiez przystapiono do zaokretowania emigrantów na S/S KENTUCKY. O tym, ze statek zacumowany w gdynskim prowizorycznym porcie nie spelnial wymaganych warunków sanitarnych, portowy lekarz dr Bronisaw Skowronski wiedzial doskonale, ale wiedzial poza tym o tym, ze emigranci wydali ostatnie swoje pieniadze na zakup biletów okretowych na ten rejs. Wiedzial, ze ludzie ci nie maja powrotu, ze w Gdyni na dluzszy czas równie nie moga sie zatrzymac slowem, ze nie ma innej alternatywy.
Patrzac na sprawe historycznie S/S KENTUCKY byl pierwszym statkiem handlowym, który zawinal w dniu 13 sierpnia 1923 roku do gdynskiego portu. Jak relacjonuja swiadkowie, zaokretowanie emigrantów odbywalo sie brutalnie i arogancko. Francuscy marynarze popychali, poszturchiwali i pokrzykiwali na nierozumiejcych obcego jezyka ludzi. Brutalnie poza tym oddzielano ojców rodzin od zon i rozplakanych dzieci, aby zakwaterowac ich w oddzielnych pomieszczeniach. Temu wszystkiemu przygladali sie zgromadzeni na molo gdynianie, którzy przybyli tu pozegnac odplywajacych w nieznane rodaków. Nastrój byl zalobny. Nie byo orkiestry, kwiatów ani pozegnalnych przemówien! Zgromadzeni ludzie milczeli... A gdy S/S KENTUCKY podjal wreszcie cumy i zwolna odbil od polskiego brzegu, lzy zalu, bezsilnosci i jakiegos niedajcego sie blizej okrelic wstydu poczuli ci, którzy zegnali emigrantów. W tymze samym 1923 roku z Gdyni odplynely dalsze dwa statki z ludzkim zaladunkiem. W nieznane odpynelo prawie szesc i pól tysiaca osób. Gdansk pozbawiony zostal monopolu. Szkoda tylko, ze naszym pierwszym "towarem eksportowym" byli nasi rodacy - polscy chlopi!
Rok 1924 stal sie przelomowym rokiem w organizacji naszej polskiej emigracji. Od tego roku nastapil szybki rozwój, tej widocznie oplacalnej, dzialalnosci. W Warszawie powolano nawet specjalny Syndykat o charakterze handlowym. Organizacja ta miala swoje oddzialy w Poznaniu i Lwowie. Poza tym zatrudniala okoo 600 korespondentów terenowych, czyli osobników werbujacych polskich chlopów do emigracji. Znamienne jest zlokalizowanie Oddzialów w Poznaniu i Lwowie widac Wielkopolska i wschodnia Galicja byly glównymi zródlami tego "eksportu". Wychodzac naprzeciw tym potrzebom w Gdyni wybudowano najpierw w rejonie nowobudujacego sie prawdziwego portu, blaszany barak dla celów emigracyjnych, a tuz obok drewniany barak - kwatery dla prawie 1000 osób. Nadmiar emigrantów kwaterowano w pobliskim Wejherowie, skad dowozono ich koleja, wykorzystujac specjalnie w tym celu wybudowana bocznice.
Równoczenie budowano nowoczesny, wielofunkcyjny Dworzec Morski przy Nabrzezu Francuskim. Jego uruchomienie nastapilo w 1933 roku. Na Grabówku natomiast (przylegajce do sródmiecia przedmiescia Gdyni) wybudowano Etap Emigracyjny - zespól budynków i urzadzen socjalnych dla osób odplywajacych z gdynskiego portu. Zespól ten oddano do uzytku w latach 1932 - 33. Mógl on pomiescic równoczesnie pare tysiecy osób. Mial miejsce do zakwaterowania, kuchnie, stolówke, natryski, a nawet kaplice i szkólke dla dzieci. Mial równiez polaczenie kolejowe z nabrzezem, do którego dobijaly statki pasazerskie. Dla osób chorych zakaznie, poza miastem wybudowano specjalny szpitalik, do którego mozna bylo dowozic chorych zarówno od strony ladu, jak i specjalna motorówka od strony zatoki.Uroczyste uruchomienie Etapu Emigracyjnego na Grabówku nastapilo w 1935 roku. Zaszczycil je swoja obecnocia minister p. Józef Beck i Eugeniusz Kwiatkowski.Nieco wczeniej, bo w 1930 roku zakupiono najpierw trzy, a nastpnie dalsze dwa oceaniczne statki pasazerskie. Byly to statki: "Polonia", "Pulaski", "Kosciuszko" oraz "Batory" i flagowy statek "Pilsudski".
Wszystko to zrobiono w ciagu dziesieciu lat od czasu gdy w swój haniebny rejs odplynal z Gdyni francuski "Kentucky". Obecnie, w Gdyni pozostaly tylko budynki Etapu Emigracyjnego na Grabówku (teraz koszary), a takze jeden ze wspanialszych gmachów w Gdyni, niewykorzystany zgodnie ze swoim przeznaczeniem, Dworzec Morski... Ilekroc jestem w jego poblizu nachodza mnie dziwne wspomnienia i mysli. Oby ten wspanialy gmach nigdy wiecej nie byl polskim emigrantom glównie chlopom potrzebny! A cala wieloletnia i wieloset-tysiczna emigracja "za chlebem" pozostala wylacznie wstydliwym wspomnieniem...
S/S KENTUCY - French passenger-cargo ship at the temporary pier in Gdynia Port during embarkation of Polish emigrants. This was one of the first ships of this size entering new Gdynia Port, Aug 1923
S/S KENTUCKY- Francuski statek pasazersko-towarowy przy tymczasowym nabrzezu w Gdyni podczas zaokretowania polskich emigrantow. Byl to jeden z pierwszych duzych statkow korzystajacych z nowego portu w Gdyni, Sierpien 1923.
S/S KENTUCKY- Francuski statek pasazersko-towarowy przy tymczasowym nabrzezu w Gdyni podczas zaokretowania polskich emigrantow. Byl to jeden z pierwszych duzych statkow korzystajacych z nowego portu w Gdyni, Sierpien 1923.
The Promotional Poster - the new Gdynia Port, 1928
Plakat Promocyjny - nowy Port w Gdyni, 1928
Plakat Promocyjny - nowy Port w Gdyni, 1928
CREDITS/ ZRODLA
Special thanks for contributing images, documents and information to this web site goes to…/ Specialne podziekowania za udostepnienie fotografii, dokumentow i informacji dla tej strony internetowej kierowane sa do… Peter C. Kohler, Andrew Beniger-Austria, Kpt. Jerzy Pszenny-Poland, Janusz Cwiklinski-Poland, Gabriel Oleszek, Mike Oborski i Jan Ruszkowski-England, Emil Piechowicz-Poland, Tomasz Werka-Poland, Lech Makowiecki-Poland, Jerzy Slabuszewski-Poland, Paul Edwards-England, Fred Claessen-Nederlands, Jan Taylor-England, Lynda Coote-Canada, Paul Timmerman, Mieczyslaw Amielanczyk-Poland, Bjorn Larsson, Stefan Danielski-Canada, Jerzy Slabuszewski-Poland, Waldemar Danielewicz-Poland, Pat Mac Adam-Canada, Piotr Majerski, Urszula Sipinska-Poland ("Chodowcy Lalek"), Lech Kwasinski-Canada, Krzysztof Koszyk-Poland, Marek Sarba-USA, Marcin Dlugolecki-Poland, Magda Karkosinska-England, Jolanta Paprota-USA, Gabriel Paslawski-Poland, Emigration Museum Gdynia-Poland, "Honor and Glory" Youtube Chanel and others...